Makro Dağılımı (Karbonhidrat/Protein/Yağ)
HR Bölge Yüzdeleri
Bölge % Not
Z1 50–60% Isınma
Z2 60–70% Yağ yakım
Z3 70–80% Dayanıklılık
Z4 80–90% Eşik
Z5 90–100% Maksimum
Makro Dağılımı (Karbonhidrat/Protein/Yağ)
HR Bölge Yüzdeleri
Bölge | % | Not |
---|---|---|
Z1 | 50–60% | Isınma |
Z2 | 60–70% | Yağ yakım |
Z3 | 70–80% | Dayanıklılık |
Z4 | 80–90% | Eşik |
Z5 | 90–100% | Maksimum |
💡 Kalori Saymak Yetmez, Makrolar Her Şeydir
Kas yapmak veya yağ yakmak istiyorsan, yalnızca kalori miktarına değil, o kalorilerin nereden geldiğine de dikkat etmelisin.
İşte burada devreye makro dağılımı girer.
Vücudunun nasıl göründüğünü belirleyen en kritik faktörlerden biri, protein, karbonhidrat ve yağ oranlarının doğru şekilde ayarlanmasıdır.
Bu makalede, makro besinlerin (makroların) ne olduğunu, nasıl hesaplanacağını ve hedeflerine göre en etkili dağılım oranlarını öğreneceksin.
🍗 Makro Nedir?
Makro (macronutrient), vücudun enerji üretmek ve kas inşa etmek için büyük miktarlarda ihtiyaç duyduğu besin türleridir.
Üç ana makro vardır:
Makro | 1 Gram Kalori | Temel Görev |
---|---|---|
Protein | 4 kcal | Kas onarımı ve büyümesi |
Karbonhidrat | 4 kcal | Enerji sağlar, performansı artırır |
Yağ | 9 kcal | Hormon üretimi, beyin ve hücre fonksiyonu |
Bu üçlü arasındaki denge, vücut kompozisyonunu doğrudan etkiler.
⚙️ Neden Makro Dağılımı Önemlidir?
Kalori miktarı kilo değişimini,
makro dağılımı ise vücudun şeklini belirler.
Örneğin:
-
2.500 kalori alıyorsun ama düşük protein tüketiyorsan → kas değil yağ kazanırsın.
-
Aynı kaloride yüksek protein, dengeli karbonhidrat ve sağlıklı yağ oranı varsa → kas gelişimi ve fit görünüm elde edersin.
💬 Kısaca:
“Ne kadar yediğin değil, ne yediğin önemlidir.”
🍖 Makroların Görevleri ve Vücuda Etkileri
🔹 Protein
Kas liflerinin inşasında temel yapı taşıdır.
Kas yapımı (hipertrofi) döneminde en kritik makrodur.
📊 Günlük öneri:
1.6 – 2.2 gram / kg vücut ağırlığı
Örnek:
80 kg bir sporcu için günlük protein ihtiyacı ≈ 130 – 175 g
🔹 Karbonhidrat
Kas glikojenini yeniler, enerji sağlar ve performansı artırır.
Ayrıca, karbonhidrat eksikliği testosteron ve kortizol dengelerini bozabilir.
📊 Günlük öneri:
3 – 6 gram / kg vücut ağırlığı
(Hedefe göre değişir: hacim → yüksek, yağ yakımı → düşük)
🔹 Yağ
Hormon dengesi, eklem sağlığı ve beyin fonksiyonu için gereklidir.
Yağsız diyetler, özellikle testosteron seviyesini olumsuz etkiler.
📊 Günlük öneri:
0.8 – 1.0 gram / kg vücut ağırlığı
🧮 Makro Dağılımı Nasıl Hesaplanır?
Adım adım örnekle gidelim 👇
🔸 1. Adım: Günlük Kalori İhtiyacını Belirle
Ortalama bir erkek sporcu (80 kg):
-
Kas yapmak istiyorsa: 2.800–3.000 kcal
-
Yağ yakmak istiyorsa: 2.000–2.200 kcal
🔸 2. Adım: Hedefine Göre Makro Oranı Seç
Hedef | Protein | Karbonhidrat | Yağ |
---|---|---|---|
Kas Gelişimi (Bulk) | %25 | %50 | %25 |
Yağ Yakımı (Cut) | %35 | %40 | %25 |
Denge (Maintenance) | %30 | %45 | %25 |
🔸 3. Adım: Gram Hesaplama
Örnek:
80 kg sporcu, 2.800 kcal hedefinde “Kas Gelişimi” oranına göre:
-
Protein → 2.800 x 0.25 / 4 = 175 g
-
Karbonhidrat → 2.800 x 0.50 / 4 = 350 g
-
Yağ → 2.800 x 0.25 / 9 = 78 g
💬 Sonuç:
175P / 350C / 78F
🥦 Hedefe Göre Örnek Makro Dağılımları
Hedef | Kalori | Protein (g) | Karbonhidrat (g) | Yağ (g) |
---|---|---|---|---|
Kas Yapma | 2.800 kcal | 175 | 350 | 78 |
Yağ Yakma | 2.100 kcal | 180 | 200 | 60 |
Fit Kalma | 2.500 kcal | 160 | 280 | 70 |
🍽️ Makro Takibini Kolaylaştıran Uygulamalar
Makro takibini manuel yapmak zor olabilir.
Aşağıdaki uygulamalar süreci kolaylaştırır:
-
MyFitnessPal
-
Yazio
-
Lifesum
-
FatSecret
💡 Bu uygulamalarda kendi makro hedefini girebilir, gün boyu tükettiğin besinleri kolayca izleyebilirsin.
⚖️ Makro Dengesini Bozan Hatalar
❌ Sadece protein saymak, diğerlerini ihmal etmek
❌ Yağları tamamen kesmek
❌ Egzersiz günlerinde yeterli karbonhidrat almamak
❌ Haftasonu “cheat day” ile tüm haftayı bozmak
✅ Çözüm:
Her makro, vücudunda belirli bir görev için vardır.
Dengeyi koru, ilerleme kendiliğinden gelir.
🧠 Sonuç: Makrolar Kas Yapımının Sessiz Kahramanları
Kas gelişimi, sadece antrenmanla değil, doğru beslenme planıyla olur.
Makro dağılımı, vücuduna neyin işe yaradığını gösteren bilimsel bir pusuladır.
✨ Unutma:
“Kaloriler sayılar, makrolar sonuçlardır.”